Histamine is een chemische stof die een regulerende functie heeft in het lichaam. Het komt in ons eigen lichaam voor en komt op natuurlijke wijze ook voor in verschillende voedingsmiddelen. Histamine werkt als een neurotransmitter, speelt een rol bij de productie van maagzuur en helpt ons om in slaap te komen. Hiernaast speelt het een regulerende rol in je darmen, je lichaamstemperatuur, je ademhaling en je bloedcirculatie. In de darmen wordt histamine weer afgebroken.
Bij een histamine intolerantie is de productie van histamine te hoog in het lichaam of werken de enzymen die een rol spelen bij het afbreken van histamine niet goed. Ook kan het een combinatie van beide factoren zijn. Mensen met schildklierproblemen hebben meer kans op een histamine intolerantie. Hiernaast kan een overgroei aan bacteriën in de dunne darm (SIBO) invloed hebben op de stijging van het histamine gehalte in het lichaam. Hier komt de darmgezondheid dus om de hoek kijken!
De tolerantiedrempel van histamine is per individu verschillend
Wanneer er in het lichaam een stijging van histamine plaats vindt en de tolerantiedrempel overschreden wordt dan kunnen er klachten optreden die lijken op een allergische reactie. De tolerantiedrempel is de grens waarbij iemand klachten krijgt van histamine en deze grens is voor iedereen verschillend. De klachten zijn divers en het kan verschillen wanneer de klachten optreden; direct of pas na een dag. Factoren als stress, een lage weerstand, vermoeidheid en het gebruik van alcohol kunnen een negatieve invloed hebben op de tolerantiedrempel. Dit alles samen maakt het stellen van een diagnose lastig omdat het een uiteenlopend en complex beeld is.
De symptomen van een histamine tolerantie lijken op een allergische reactie en kunnen bestaan uit:
Astma-achtige klachten;
Benauwdheid;
Braken;
Darmkrampen;
Diarree;
Flushing (warme en rode huid);
Gevoelige en waterige ogen;
Hartkloppingen;
Hoofdpijn;
Huiduitslag;
Jeuk;
Lage bloeddruk;
Loopneus of verstopte neus;
Niezen;
Slapeloosheid.
Histamine in voeding
Histamine in voedingsmiddelen ontstaat door rijping, fermentatie, gisting of door bederf. Wanneer er voedingsmiddelen gegeten worden die rijk zijn aan histamine dan kunnen er allergie-achtige klachten optreden. Met een dieet waarbij voedingsmiddelen die rijk aan histamine zijn en voedingsmiddelen die histamine productie stimuleren worden vermeden, kunnen de klachten verminderen.
Voedingsmiddelen die in het histamine dieet vermeden worden zijn onder andere: vis, bewerkt en/of gefermenteerd vlees, schelp- en schaaldieren, kip, varkensvlees, kaas, gefermenteerde groenten (bijvoorbeeld zuurkool), soja producten, sommige fruitsoorten (ananas, aardbeien, bananen, sinaasappelen, mandarijnen), chocolade, tomaten en spinazie. Hiernaast moet ook alcohol (ook gekookt) vermeden worden.
Wat is de relatie tussen een histamine intolerantie en het AIP?
Bij auto-immuunziekten is er veelal sprake van een disbalans in de darmen en een onderliggende lekkende darm (‘leaky gut’). Het auto-immuun dieet (Auto-Immuun Protocol: AIP) is ontwikkeld om chronische ontstekingsreacties in het lichaam te verminderen waardoor de darmgezondheid verbetert. Voeding die de darmwand triggert wordt weggelaten en er wordt helende voeding aan het dieet toegevoegd om het herstel van de darmwand te ondersteunen. Hiermee wordt de balans in de darmen weer herstelt.
Bij histamine intolerantie heeft een disbalans in de darmen invloed op de bacterie-overgroei in de darmen. Deze kunnen de histamine levels in het lichaam laten stijgen. Een histamine intolerantie is een indicatie dat er een beschadigde en lekkende darm onderliggend is en hiermee een verstoorde darmgezondheid. Aangezien het AIP ontwikkeld is voor het herstellen van de darmgezondheid kunnen de klachten met het volgen van het AIP verminderen of zelfs verdwijnen.
Mag ik alle voedingsmiddelen van het AIP- dieet?
Er zijn een aantal voedingsmiddelen die wel toegestaan zijn bij het AIP tijdens het volgen van de eliminatiefase en het herintroduceren van voedingsmiddelen, maar die mensen met een histamine intolerantie wel achterwege moeten laten.
Alcohol (ook gekookt);
Azijn;
Fruit (ananas, aardbeien, bananen, citrusvruchten, druiven, papaja);
Gedroogd fruit;
Gefermenteerde groenten;
Gerookt vlees;
Gerookte vis;
Gezouten vlees (bacon, worst);
Groene thee;
Ingeblikt vlees;
Ingeblikte vis;
Kaas;
Kefir (ook kokos kefir);
Kokos aminos;
Paddenstoelen;
Schelp- en schaaldieren;
Spinazie;
Varkensvlees;
Vis;
Vissaus;
Yoghurt (ook kokos yoghurt);
Zoethout.
Heb je een histamine intolerantie en wil je, naast het volgen van het histamine dieet, je darmgezondheid een extra boost geven om je klachten te verminderen of zelfs te laten verdwijnen? Volg dan het AIP met de bovenstaande aanpassingen. Het E-book van AIP komt binnenkort beschikbaar.
Bronnen:
Ballantyne, S. (2013). The Paleo Approach: Reverse Autoimmune Disease and Heal Your Body. Las Vegas, Nevada: Victory Belt Publishing Inc.
Trescott, M. & Alt, A. (2016). The Autoimmune Wellness Handbook: A DIY Guide to Living Well with Chronic Illness. New York: Rodale Books.